Sinds 1 juli heeft Nefrovisie een nieuwe uitvoerend bestuurder: Marc ten Dam (58). Hoewel hij deze functie aanvankelijk op interim-basis zou vervullen, heeft hij besloten dat hij dit ook na 1 januari 2021 wil blijven doen. Het bestuur van Nefrovisie heeft dit besluit bekrachtigd met een benoeming voor een periode van 3 jaar. Ten Dams stip op de horizon: een praktisch, integraal kwaliteitsregistratie-systeem voor de hele nefrologische keten. En: meer regie bij de nierpatiënt!

Marc ten Dam werkt sinds 1999 als internist-nefroloog in het CWZ in Nijmegen, één van de 27 topklinische opleidingsziekenhuizen in Nederland. In zijn loopbaan heeft hij patiëntenzorg altijd gecombineerd met bestuurlijke taken, zowel binnen als buiten zijn ziekenhuis.

Bij zijn start als uitvoerend bestuurder had Ten Dam het voordeel dat hij de organisatie al goed kende. Hij was lang lid van de plenaire visitatiecommissie, waarvan de laatste periode als voorzitter. In die hoedanigheid gaf hij leiding aan de herziening van de visitatiesystematiek. Tegelijkertijd is het best een uitdaging om Marc Hemmelder op te volgen, vertelt hij. ‘Hemmelder heeft indrukwekkend veel gerealiseerd bij Nefrovisie. Het is zaak om dat op z’n minst in stand te houden en liefst verder te ontwikkelen. Maar gelukkig zijn alle ingrediënten daarvoor aanwezig: een enthousiast en deskundig team, een uitstekende netwerkpositie en een stevige samenwerking met de nierpatiëntenvereniging. We hebben net vandaag met het team een eerste bespreking gehad over de herziening van onze strategie. Belangrijke keuzevragen die hieruit voortkomen, gaan we in het komend jaar bespreken met onze belanghouders en netwerkpartners. Uiteindelijk doel is een afgewogen strategische visie voor de komende vijf jaar.’

Wat zie je als belangrijkste kansen en bedreigingen voor Nefrovisie?

Nefrovisie is een kleine organisatie met een groot netwerk. Dat we klein zijn, maakt ons slagvaardig. Tegelijkertijd is het ook een bedreiging. Zullen we de vele vragen die op ons afkomen wel kunnen beantwoorden met deze bezetting? Dat vraagt om slimme allianties en daar helpt ons grote netwerk zeker bij. De minister van VWS laat momenteel onderzoeken hoe de organisatie van kwaliteitsregistraties gecentraliseerd kan worden. Dat kan leiden tot meer samenwerking tussen de verschillende registraties en ook tot andere financieringsstromen. Nu betalen de dialysecentra ons kwaliteitssysteem grotendeels, mogelijk gaan de zorgverzekeraars daar in de toekomst een grotere rol in krijgen. We houden het allemaal nauwlettend in de gaten en trekken daarbij op met andere registraties die zich verenigd hebben in de Samenwerkende Kwaliteitsregistraties, de SKR.

Koploper

In het veld van kwaliteitsregistraties is Nefrovisie een relatief kleine speler, maar wel een voorbeeld voor anderen, meent Ten Dam: ‘Een grote kracht van Nefrovisie is dat we een lange historie hebben als het gaat om kwaliteitsborging en dataregistratie. We zijn daar koploper in, dat merk ik ook in mijn contacten binnen de Federatie Medisch Specialisten. Bovendien boffen we ermee dat onze patiëntenvereniging zo goed georganiseerd is. Een nierziekte heeft een grote en vaak blijvende impact op het leven van mensen. Onze zorgverleners hebben daardoor een langdurige relatie met hun patiënten. Dan is een goede samenwerking van vitaal belang. Wij vinden het ook belangrijk dat patiënten de gelegenheid krijgen om meer regie in het zorgproces te nemen. Zij moeten goed geïnformeerd besluiten kunnen nemen en hun leven zelf kunnen managen. Nefrovisie kan daarin ondersteunend zijn.’

Hoe heeft Nefrovisie zich volgens jou ontwikkeld in de afgelopen zeven jaar?

Ik zie een ontwikkeling van puur dataregistratie en visitatie naar een steeds grotere rol in het ondersteunen van landelijke wetenschappelijke projecten én in de ondersteuning van zorgvernieuwing. Sterk verbeterd is ook de manier waarop we verslag doen van de uitkomsten van de registratie. Die uitkomsten zijn nu veel beter bruikbaar in de visitatie en in de toekomst ook in de spreekkamer.
In de nieuwe visitatiesystematiek is een grotere rol weggelegd voor patiënten. Als Covid-19 niet tussenbeide gekomen was, dan was er al een pilot gestart waarin een patiëntvisiteur toegevoegd wordt aan het visitatieteam. Er wordt momenteel überhaupt niet op locatie gevisiteerd, we hopen dit zo snel mogelijk online te kunnen voortzetten. En natuurlijk weer live zodra dat verantwoord is.
Tot slot mag ook de introductie van PROMs (patient reported outcome measures, red.) in de nefrologie niet onvermeld blijven als wapenfeit van Marc Hemmelder. Hiermee hopen we de focus nog meer te verleggen naar uitkomsten die er voor de patiënt toe doen. Dat is waar het uiteindelijk allemaal om gaat.’

Welke hobbels moet Nefrovisie de komende jaren nemen?

‘Een grote uitdaging is het extraheren van data over chronische nierschade uit de elektronische patiëntendossiers, met een minimale registratielast. Bij welke professionals gaan we die data ophalen? Nefrologen, andere specialisten, huisartsen, dat zijn allemaal beroepsgroepen die met deze patiënten in aanraking komen. Vervolgens moeten de uitkomsten ook nog vertaald worden naar de visitatie en een ondersteuning in de spreekkamer. En bij dit alles hebben we te maken met toegenomen eisen op het gebied van de privacywetgeving, de AVG. We willen het integrale kwaliteitssysteem evolutionair inrichten: klein beginnen en in praktische, haalbare stapjes verder ontwikkelen.’

En daarmee komen we tot de stip op de horizon: Marc ten Dam is tevreden als er over vijf jaar een op uitkomsten gebaseerd, efficiënt en geïntegreerd kwaliteitssysteem staat voor de hele nefrologische keten: chronische nierschade, dialyse, conservatieve behandeling en niertransplantatie. ‘Eenvoudig zal het niet worden, maar interessant zonder enige twijfel!’

Interview: Afke Hielkema