World Kidney Day heeft dit jaar als thema: ‘Nieren en de gezondheid van vrouwen’. Dankzij langlopende registraties als Renine en de Nederlandse Orgaan Transplantatie Registratie (NOTR) weten we al veel over uitkomsten van dialyse en een niertransplantatie bij zowel mannen als vrouwen in Nederland. Er zijn bijvoorbeeld meer mannen (64%) dan vrouwen (36%) die met nierfunctievervangende therapie startten in 2016. De overleving na vijf jaar op nierfunctievervangende therapie is nagenoeg gelijk bij vrouwen en mannen (circa 50%).
Er zijn echter ook nog veel vragen waar we het antwoord niet op weten. Bijvoorbeeld: zijn er meer mannen dan vrouwen met chronische nierschade die nog geen nierfunctievervanging hebben? Zijn er verschillen in (zorg)kosten tussen mannen en vrouwen met nierziekten? Zijn er verschillen in medicatiegebruik tussen mannen en vrouwen met een nierziekte, bijvoorbeeld in het gebruik van antidepressiva?
De Nederlandse Nieratlas
Het antwoord op deze – en vele andere – vragen moet het project de Nederlandse Nieratlas gaan geven. Dit project, dat wordt gefinancierd door Nierstichting Nederland, heeft als doel informatie over zorg en bijbehorende zorgkosten van mensen met nierziekten voor heel Nederland en ook per regio in kaart te brengen. Een tweede doel is het verrichten van wetenschappelijk onderzoek naar (oorzaken van) verschillen in zorg(kosten) op het gebied van nierziekten.
Vektis zorgdata
Het unieke van het project is dat we gebruik maken van de Vektis-database, een database met gedeclareerde zorgdata van bijna alle verzekerden in Nederland. Deze database bevat data van bijvoorbeeld risicofactoren van nierziekten (zoals diabetes mellitus, sociaaleconomische status op basis van postcode), behandeling (zoals specialisme ziekenhuiszorg, medicijngebruik), uitkomsten (zoals IC opnames, mortaliteit) en zorgkosten.
Nierschade versus zorgkosten
Nefrovisie is intensief betrokken bij het maken van de Nederlandse Nieratlas, waarvan de eerste lancering later dit jaar wordt verwacht. We werken samen met onderzoekers uit het AMC en nefrologen uit het onderzoekscentrum Ketenzorg chronische ziekten, Isala en Diakonessenhuis Utrecht. In de figuren hieronder laten we de eerste resultaten zien van de man-vrouwverdeling voor patiënten met chronische nierschade stadium G4-G5 en de zorgkosten die hierbij gemaakt worden. Deze gegevens zijn nog niet eerder beschreven, de onderzoekers gaan ze nader uitwerken.
Figuur 1. Absoluut aantallen mannen en vrouwen met chronische nierschade stadium G4-G5 (gedefinieerd als DBC 325 ‘Chronische nierinsufficiëntie eGFR <30 ml/min’) in 2014
Figuur 2. Gemiddelde totale zorgkosten* in euro’s voor mannen en vrouwen met chronische nierschade stadium G4-G5 (gedefinieerd als DBC 325 ‘Chronische nierinsufficiëntie eGFR <30 ml/min’) in 2014
* Kosten gaan over 2014 en betreffen ziekenhuiskosten, primary care, geestelijke gezondheidszorg, medicatie, transport en overige gezondheidszorgkosten.
Auteur: Vianda Stel
Senior epidemioloog, projectleider Nederlandse Nieratlas
Lees hier het interview met arts-onderzoeker Manon van Oosten, die haar promotieonderzoek heeft verbonden aan dit project.